Fenigrè
Trigonella foenum-graecum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Fenegrè, Senigrè, Senegrè, Sinegrè.
Noms en français : Fenugrec, Sénégrain.
Descripcioun :Lou fenigrè que nous vèn dis Indo e d'Óuriènt-Mejan es esta proun cultiva à passa tèms, tre l'Age-mejan. Aro èi devengu forço rare au nostre. Sèmblo proun à Trigonella gladiata, pamens se tèn dre, si fueio soun mai grando (> 11 mm), sa dòusso mai longo (> 5 cm, sènso lou bè) e si grano soun mai lisco.
Usanço :Li grano soun couneigudo coume sabourun en Asìo e au Maghreb e coume planto medecinalo. Es uno planto vertuouso contre lou diabète, d'ùni cancer e li proublèmo de coulesteròu bonodi sis anti-óussidant. Fai passa li mau d'estoumac e la fatigo. Es couseia de manja li grano greiado, grihado o boulido emé de méu pèr leva un pau l'amarun.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Trigonella
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 11 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1000 m
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino asiatico
Ref. sc. : Trigonella foenum-graecum L., 1753
Cano
Arundo donax
Poaceae Graminaceae
Autre noum : Canié.
Noms en français : Canne de Provence, Roseau à quenouilles.
Descripcioun :La cano que ié dison "de Prouvènço" es uno plano bèn couneigudo emé si grando e gròssi tijo lignouso d'enviroun 3,5 cm de diamètre, si long rizoumo espès e si fueio verdalo de 2 à 5 cm de larg.
Usanço :La cano que nous vèn dóu cèntre de l'Asìo, fuguè proun plantado pèr proutegi li culturo dóu mistral. Nòstis àvi se n'en servien pèr gaubeja mant'uno besougno : pèr eisèmple pèr apara li det dóu tai dóu voulame (li dedau) o enca pèr acroucha lou calèu (la moco). Lou rizoumo èi manjadis (li fueio peréu, mai soun proun amaro) cue (rousti o bouli) o adouba en farino pièi mesclado à d'autro. Emai èro pas gaire emplegado coume planto vertuouso, aro d'ùni prouprieta soun estado troubado coume dins la dessensibilisacioun pèr l'alergìo.
Port : Aubret
Taio : 2 à 6 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Arundo
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 30 à 60 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Setèmbre à óutobre
Liò : Ribiero
- Ermas
- Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Cèntre
Ref. sc. : Arundo donax L., 1753